Có lẽ tên gọi Cá Muối Sư không quá xa lạ đối với nhiều gia đình miền Nam xưa ở Sài Gòn hay ở các tỉnh miền Tây. Nhưng... một số bạn trẻ ngày nay không biết món ăn này là gì hay chí ít cho rằng đó là một cách nói không chính xác hay biến thể của từ "cá muối sả". Ban đầu vì không muốn tranh cãi nhiều, tôi chỉ mỉm cười khi nghe những ý kiến như thế. Nhưng vì quá yêu mến tiếng Việt, quá yêu mến văn hóa và con người Nam Bộ, tôi nghĩ một lúc nào đó mình cần đính chính một chút ... :)
Cá muối sư là một món ăn rất quen thuộc trong mỗi gia đình Nam Bộ. Chị em tôi đã lớn lên cùng nó - ở nhà mình cũng như ở nhà ông bà ngoại trong một xóm nhỏ yên bình ở quận 8. Thật ra cá muối sư cũng là một phiên bản của món cá muối sả ớt nhưng ngon nhất với tôi là khi nó được làm từ cá hường hay cá đổi dạ. Công thức không quá cầu kỳ và nguyên liệu thì đã sẵn có ở nhà. Đó là sự kết hợp hài hòa của sả, tỏi, ớt (thường là ớt bằm mới đúng điệu), một chút muối và bột nghệ để khi chiên lên cá có màu vàng đẹp. Lúc nhỏ, chúng tôi thường thích thú đứng quan sát mẹ làm món ăn ngon lành này. Trước tiên mẹ làm sạch cá, để một lúc ở ngoài cho ráo nước. Trong lúc đó, mẹ chuẩn bị hỗn hợp gia vị đã nhắc đến ở phần trên. Sau đó thân cá được khía bằng dao để ướp gia vị cho thấm hơn. Mẹ bắt đầu "mát xa" phần thân cá một lượt rồi lấy phần gia vị còn lại chia làm hai phần. Một phần mẹ cho vào bụng cá và phần còn lại sẽ được phi cho vàng giòn rồi rải lên cá muối sư đã chiên rồi. Yum yum, xem ra để làm một món ăn đơn giản cho thiệt ngon cũng lắm công phu!
Tôi vẫn còn nhớ hoài bữa ăn trưa của mấy đứa cháu (nói là cháu nhưng đều trạc tuổi hai chị em tôi) là một tô cơm đầy trong đó có một con hoặc một khúc cá - có thể là khúc đầu hoặc đuôi tùy "sở thích" người ăn. Bữa trưa chỉ đơn giản vậy thôi nhưng với mấy đứa con nít lúc đó lại rất ngon lành và no bụng. Đến bây giờ khi lớn lên, thấy và hiểu nhiều hơn, tô cơm cá muối sư hay thịt kho hột vịt với tôi là một thứ gì đó rất gần gũi và vô cùng đặc trưng cho tính cách hồn hậu, chân thật và không câu nệ của người miền Nam. Đôi khi không cần phải dọn bàn ra đầy đủ chén bát, muỗng đũa để có thể cảm nhận hết vị ngon của một món ăn - vị ngon tự nó đã đến từ tấm lòng người nấu và sự đón nhận "nhiệt tình" của người thưởng thức - chắc hẳn là như vậy.
Nhớ quá món cá muối sư đơn giản mà ngon tuyệt của những ngày xưa cũ, đặc biệt là vào những ngày mưa lành lạnh...
